|
* تعریف شما از مسئولیت اجتماعی چیست؟ مسئولیت یک مفهوم، و مسئولیت اجتماعی پیوند دادن این مفهوم با اجتماع است. تعریفم از مسئولیت اجتماعی، داشتن این احساس است که شخص فراتر از آنچه به خودش مربوط می شود، نسبت به وضعیت حال و آینده ی خارج از وجودش، یعنی نسبت به دیگر همنوعان و محیطی که در آن زندگی و کار می کند، دغدغه داشته باشد. * نقش و رسالت اتاق بازرگانی، در تشریح و توسعه‌ی مفهوم مسئولیت اجتماعی چیست؟ موضوع فعّالیت اتاق بازرگانی شامل مواردی می شود که در قانون تأسیس اتاق آمده است از جمله کمک به فراهم آوردن موجبات رشد و توسعه اقتصاد کشور، تبادل افکار و بیان آراء و عقاید مدیران صنعتی، معدنی، کشاورزی و بازرگانی که با توجّه به شرایط امروز کشور، اصلی‌ترین رسالت اتاق کمک به دولت برای اداره بهتر امور کشور در همه ی زمینه هاست. نقش اتاق نیز تقویت ارتباط بین فعّالان اقتصادی از یک طرف با نظام اجرائی دولت و قوّه مقنّنه و از طرف دیگر آشنا کردن جامعه با نوع فعّالیتهای اقتصادی و شناساندن الزامات رشد و رونق اقتصادی به عموم مردم است. * لطفاً انواع مسئولیتهای اجتماعی را برای ما تعریف و تبیین بفرمایید؟ از ده ها سال پیش، با توجّه به دیدگاه های فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و حتّی سیاسی در کشورهای مختلف، تعاریف مختلفی در مورد انواع مسئولیت اجتماعی ارائه شده است، امّا آنچه به نظر می رسد می توان بطور خیلی خلاصه بیان کرد که شامل همه حوزه ها باشد، دو نوع اصلی مسئولیت اشخاص (اعم از حقوقی و حقیقی) نسبت به انسان و محیط زیست است. مسئولیت اجتماعی نسبت به انسان شامل روابط اخلاقی، آموزشی و تربیتی، نیکوکاری، بهداشت و سلامت، روابط کار، مراودات عادلانه و منصفانه و مسائلی از این قبیل می شود و مسئولیت اجتماعی نسبت به محیط زیست شامل محافظت از پایداری و سلامت محیط زیست انسان و حیوان و گیاه در طبیعت و حتّی آب و خاک می شود. بدیهی است مسئولیت، مفهومی انسانی است که برعهده آدمیان قراردارد و از آنجاکه نوع بشر در طول تاریخ با دست کاری و اِعمال تغییرات فاحش در طبیعت به نفع خودش سبب ایجاد خسارت هایی به زیان سایر موجودات زنده شده است، برای جبران یا کاهش آن باید کاری کند و این اصلاح و محافظت از طبیعت بدون داشتن مسئولیت میسر نمی شود. * زمینه‌ها و ظرفیتهای موجود برای ایفای مسئولیتهای اجتماعی از سوی فعالان اقتصادی و صنعتی کدامند؟ فعّالان اقتصادی می توانند مسئولیتهای اجتماعی را در زمینه های زیر بر عهده گیرند و ایفا نمایند. محیط زیست و طبیعت توسعه بهداشت و سلامت عمومی نیک اندیشی و نیکوکاری و کمک به ضعیفان ترویج علم و پشتیبانی از استعدادهای خلاق و نوآور زمینه سازی برای کاهش بیکاری و ایجاد اشتغال برای جویندگان کار گسترش حضور و مشارکت بانوان و جوانان در صحنه های کار و مدیریت امور اجتماعی و آشنا کردن شهروندان با قوانین و تشویق همگان به رعایت قانون پاسداری از فرهنگ، زبان و ادبیات فارسی و ترویج اخلاقیات و کمک به گسترش نشاط اجتماعی قوانین برنامه، اسناد توسعه، نیازهای فراوان جامعه به کار، نیاز به تولید ارزش و وجود جوانان تحصیلکرده ظرفیت های بزرگ معنوی هستند و سرمایه گذاری های فراوان انجام شده در گوشه و کنار که یا تعطیل مانده و یا با ظرفیت های غیراقتصادی ولی به زور فعّال نگاه داشته شده اند، نیز ظرفیتهای مادی هستند که در صورت وجود علاقه و انگیزه و همّت برای ایفای مسئولیتهای اجتماعی، می توانند توسّط فعالان اقتصادی دلسوز بکار گرفته شوند. * مسئول اجتماعی دایمی کیست و چگونه می‌توان اهمیت تداوم این مسئولیت را به ارباب صنایع یاداور شد؟ مسئول اجتماعی دایمی شخص یا شخصیت هایی هستند که با علم به وضعیت موجود و درک نیازهای آینده، برای تأمین رفاه و سعادت جامعه می کوشند و درجهت زمینه‌سازی برای تحقّق توسعه پایدار در کشور، ارزشهای معنوی و اخلاقی را پاس می دارند. اهمیت تداوم مسئولیت های اجتماعی را نه تنها به ارباب صنایع که به تمام اقشار مردم و صاحبان کسب و کار، فقط با آموزش و اطّلاع رسانی مستمر می توان یادآور شد. * شما در محل کارتان جهت توسعه و تحقق مسئولیت اجتماعی چه کار و برنامه‌هایی داشته اید؟ از آنجا که رعایت قانون و پاسداری از اخلاق حسنه و ترویج راستی و درستی را از اصول اوّلیه برای پایبندی به وظیفه شهروندی و تحقّق مسئولیت اجتماعی می دانم، عمل کردن به این مفاهیم و ترویج پیوسته آن مهمترین برنامه ای است که نه تنها در محل کار، که در تمام صحنه های زندگی جمعی و فردی رعایت کرده‌ام. * شناخت مسئولیتهای اجتماعی چگونه می تواند به افزایش نشاط عمومی کمک کند؟ اصولاً شناخت در حوزه دانش قرار دارد و بدیهی است هرچه انسان به دانش خودش بیفزاید، با درک بیشتر از مفاهیم و پدیده‌ها، احساس بهتری پیدا می کند. شناخت بیشتر مسئولیتهای اجتماعی نیز از آنجا که با خیر عمومی و منفعت همگانی سروکار دارد و انسان را نسبت به همنوعان و موجودات روی کره زمین به ایفای وظایف اخلاقی وامی‌دارد، بصورت طبیعی سبب شادی و نشاط و سرزندگی می شود زیرا انسان موجودی جمع گرا است و شادی و آسایش خودش را در امنیت و آرامش دیگران می بیند. وقتی مسئولیت اجتماعی به‌موقع و به درستی و بدون تبعیض ایفا شود، نشاط عمومی نیز افزایش می یابد. * شما رابطه‌ی مسئولیت اجتماعی، کارآفرینی و خیراندیشی را چگونه می‌بینید؟ این مفاهیم جدا از یکدیگر نیستند. کسی که مسئولیت اجتماعی را احساس کند به خودی خود بسوی انجام کارهای نیک و آفرینش آنچه مورد نیاز عموم است کشیده می شود و برعکس، کسانی که در امور نیکوکاری و نیک اندیشی فعّالیت می کنند، چه بدانند یا ندانند، در حال ایفای مسئولیت اجتماعی خویش هستند. البتّه مربّیان جامعه و سرمایه های اجتماعی که اکثریت مردم به آنان اتّکاء دارند، وظیفه سنگینی در تشویق عمومی به شناخت و رعایت مسئولیت های اجتماعی را برعهده دارند. * نگاه یک مسئول اجتماعی، به مفاهیمی چون معلولیت و نیازهای جامعه‌ی معلولین چگونه است؟ در جوامع امروز معلولیت چه بصورت طبیعی و مادرزادی ویا در اثر عوامل مختلف، بخشی از واقعیت زندگی است. ندیدن مشکلات و پشت کردن به نیازهای گوناگون جامعه معلولین، نوعی فریب خود یا فاصله گرفتن از انسانیت و تعهّد اخلاقی است. اختصاص دادن بخشی از منابع یا امکانات شخصی و گروهی از قبیل وقت، سرمایه، دانش، آموزش و ارتباطات برای کمک به رفاه و آسایش و ادامه زندگی سالم و کاستن از مشکلات روحی و جسمی جامعه معلولین و همچنین همراهی و همدلی با کسانی که خودشان را وقف معلولین کرده اند، یکی از مسئولیت های مهمّ اجتماعی مردم و همه ی شهروندان است. بنابراین نگاه یک مسئول اجتماعی به معلولیت، داشتن مسئولیت و احساس وظیفه و لزوم برنامه ریزی برای برعهده گرفتن سهمی در این زمینه برای ادای دین به دیگر همنوعان است. * خیریه‌ی همدم و 400 دختر تحت سرپرستی این مؤسسه، در اندیشه‌ی مسئولانه و جامعه‌نگرانه‌ی شما چه جایگاهی دارند؟ مؤسّسه توانبخشی معلولین همدم، یک نهاد نیکوکاری دارای استاندارد مدیریتی و حرفه ای بالاست که به دلیل کسب تجربه های گرانبها و رعایت اصول اساسی نیکوکاری و توجّه علمی به نیازهای دختران تحت سرپرستی و همچنین داشتن درک کامل از چگونگی برقراری ارتباط سالم و اثرگذار بین نیکوکاران، مسئولان اجتماعی، خانواده ها و اقشار گوناگون جامعه با مفاهیم متعالی نیکوکاری و توانبخشی، توانسته نه تنها برای خودش که برای همه ی کسانی که با آن مؤسسه در پیوند هستند افتخار بیافریند. بنابراین خیریه همدم در ذهن و خاطر اینجانب همیشه یک مدل موفّق و الگوی نمونه از انجام درست کار خیر است. * آیا خاطرات خوشی از اقدامات و دلبستگی‌های خود در خصوص توجه به مسئولیت اجتماعی دارید؟ لطفا یک نمونه‌اش را بفرمایید. به‌صورت طبیعی، همه ی ما که بر اساس فرهنگ ملّی‌مان با آموزه های اخلاقی آشنا و تحت تربیت خانواده و نظام آموزشی اخلاقمدار تربیت شده ایم، و علاوه بر آن مصیبت ها و آلام همنوعانمان را از نزدیک دیده، حسّ کرده و برای کاهش آن تلاش کرده ایم، آنجا که توانسته ایم لبخندی بر لب یا احساس رضایتی را در خاطر و یا اندک شادی در دل نیازمندان ایجاد کنیم، قطعاً به‌مراتب از درستی اقدامی که انجام داده ایم احساس شادی و رضایت کرده ایم و تردیدی نیست هر کس در طول عمر خودش به فراخور توانایی ها و آنچه برایش پیش آمده، خاطرات خوب و خوشحال کننده ای در این زمینه در ذهنش حک شده که معمولاً ارزش معنوی آن مانع از بیان مستقیم و دادن شرح جزئیات می شود. شاید دلیلش آن است که انسان دوست دارد کمکی را که به دیگر همنوعش انجام می دهد، چه در جهت امنیت خاطر او و چه برای رضای خدا و چه انجام وظیفه اخلاقی، پوشیده بماند. به همین دلیل از بیان نمونه در این زمینه معذورم. * توصیه‌ی شما به ارباب صنایع و تجارت در خصوص شناخت و قبول مسئولیت اجتماعی چیست؟ خوشبختانه اکثر فعّالان اقتصادی از قدیم و بطور سنّتی به اشکال گوناگون در قبال جامعه ای که در آن کار و زندگی می کرده اند احساس مسئولیت داشته اند. این مسئولیت گاه به‌صورت کمک یا اعانه به ضعفا، گاه در شکل مشارکت در ایجاد زیرساختهای مورد نیاز عموم و برخی اوقات در قالب مراسم گلریزان، ساخت معابر و درختکاری، احداث آب انبار و وقف و مواردی از این قبیل بوده است. امروزه که زندگی شهری و حتّی روستایی پیچیدگی های خاصّی پیدا کرده و جمعیت افزون شده است، نوع کمک ها و شکل و اندازه پذیرفتن مسئولیتهای اجتماعی هم تغییر کرده و گسترده تر شده است. نیاز جامعه به ثبات اقتضا می کند همه ی فعّالان اقتصادی نه به خاطر الزام قانون، که برای تأمین امنیت همه جانبه جامعه، مطالعات و شناخت خودشان در زمینه مسئولیتهای اجتماعی را افزایش دهند. توصیه اینجانب به تمام صاحبان کار و ثروت و شغل آن است که به هر شکل که برایشان میسّر است از تخصیص وقت، دانش، تجربه، سرمایه، آموزش و یا هر کمک دیگری که خودشان بهتر می دانند برای بهبود بخشیدن به اوضاع اجتماعی دریغ نکنند. |